Lessen van de SHAC campagne

Stop Huntingdon Animal Cruelty (SHAC) was een campagne gericht op de sluiting van het dierproefcentrum Huntingdon Life Sciences (HLS). In de vijftien jaar dat de campagne liep - van 1999 tot 2014 - kregen de activisten het bedrijf een paar keer op de knieën, maar ze moesten dit bekopen met exorbitante gevangenisstraffen. In deze blog proberen we een paar lessen te trekken van SHAC's strategie.

Het Britse protest tegen HLS begon met publicaties (o.a. door PETA) van undercover beelden waarin te zien viel hoe puppies en andere dieren gruwelijk werden mishandeld. De schokkende beelden waren essentieel om activisten te werven en steun te verkrijgen onder het grote publiek.  

Het doel van SHAC was om HLS te stoppen. Acties waren echter doorgaans niet gericht op HLS maar op secondaire en tertiaire targets met het idee dat zij het bedrijf in stand houden. Het team achter SHAC gaf informatie over deze targets en liet het aan onafhankelijke groepen en individuen over om actie te voeren naar eigen inzicht. De informatie en de acties werden op de website en elders gepubliceerd. Acties waren gericht op HLS' leveranciers, aandeelhouders, verzekeraars, cateraars, schoonmaakbedrijven, etc, en ook de partners van deze bedrijven.

Dit soort targeting is effectief wanneer een bedrijf ook daadwerkelijk afhankelijk is van anderen; en wanneer de targets zelf weinig belang hebben in het voortzetten van de relatie en makkelijk kunnen kiezen voor een alternatief. Tertiaire targets (bijvoorbeeld aandeelhouders) kunnen ingezet worden omdat zij de secundaire target weten te bewegen tot actie.

Het bleek redelijk makkelijk om de partners van HLS te bewegen de banden te breken. Dit soort concrete en haalbare doelen werkten weer motiverend voor de actievoerders. Wat ook werkte, aldus CrimeThInc, was het langzaam en escalerend opbouwen van een campagne.

Activisten maakten gebruik van verschillende tactieken, variërend van manifestaties en het schrijven van brieven, tot demonstraties bij de woningen van werknemers, en illegale vormen van protest zoals vernieling en brandstichting.

Uiteindelijk leidde dit ertoe dat de winsten omlaag gingen, de aandeelkoers zakte, en het steeds lastiger werd voor het bedrijf om partners te vinden. HLS had op een gegeven moment geen bankrekening en geen verzekering meer, geen auditors en kon geen investeerder meer vinden.

Typisch aan de SHAC campagne was dat het ze niet ging om positieve media aandacht of om geliefd te worden bij het grote publiek. Hoe gevaarlijker ze overkwamen, hoe beter het was om targets te intimideren.

Het gematigde en bovengrondse deel van SHAC nam officieel afstand van de radicale en illegale acties maar sprak zich er niet tegen uit. Dit bleek ook de achilleshiel; SHAC kon makkelijk worden geframed als een gewelddadig ondergrondse, zelfs terroristische beweging - iets wat uiteindelijk ook gebeurde.

SHAC kreeg dan ook te maken met keiharde repressie van de Britse en Amerikaanse staat. In het VK werden dertien mensen veroordeeld tot gevangenisstraffen van anderhalf tot elf jaar vanwege "samenzwering tot chantage". In de VS werden zes mensen veroordeeld vanwege opruiing, onder de Animal Enterprise Terrorism Act. Er was overigens geen bewijs dat de SHAC leden zelf deelnamen aan vandalisme of geweld.

HLS bestaat nog steeds, en opereert nu onder de naam Envigo. Diverse groepen voeren nog steeds acties tegen het bedrijf.